Osman Çakmak
“Türk malı” dendiğinde akla gelen şeylerin listesi uzundur ama kimse listenin başına “makarna”yı koymaz. Oysa bugün Türkiye, Avrupa’nın en büyük ikinci makarna üreticisi ve dünyanın da en büyük ikinci ihracatçısı konumunda. İtalya’dan sonra geliyor, evet — ama hemen arkasında. Ve ilginçtir, bazı İtalyan firmalarının üretim tesislerini Türkiye’ye taşıdığı konuşuluyor.
Peki neden?
Yeni yayımlanan “Buğdayın Makarnaya Dönüşümünün Ekonomik Analizi” başlıklı bilimsel çalışmaya göre, Türkiye’de durum buğdayının çiftlik üretim maliyeti sadece 0,11 USD/kg. Fabrikaya satıldığında bu rakam 0,19 USD/kg’a çıkıyor. Makarna fabrikasında üretim maliyeti ise 0,32 USD/kg. Raflara ulaştığında bir paketin tüketiciye maliyeti 0,70 USD/kg. Yani, çiftçiden tüketiciye %288,9 oranında bir katma değer oluşuyor.
Bu veriler açıkça gösteriyor ki Türkiye, düşük girdi maliyetleriyle inanılmaz bir rekabet avantajına sahip. Özellikle enerji, işçilik ve hammadde gibi temel üretim girdilerinin Avrupa’ya kıyasla çok daha düşük olduğu hesaba katıldığında, İtalyan firmalarının neden Türkiye’ye yöneldiği gayet anlaşılır.
İtalya’da ihraç edilen makarna miktarı yaklaşık 3,6 milyon ton. Türkiye’nin yıllık üretimi ise 2 milyon tonu aştı ve bu üretim son 10 yılda tam 10 kat artmış durumda. Yani Türkiye artık sadece iç pazar için değil, küresel rekabet için üretim yapıyor.
Ancak burada şu kritik soru sorulmalı,
Türkiye, bu katma değerden ne kadarını çiftçisine ve kendi markalarına kazandırabiliyor?
Çünkü düşük maliyetle üretim yapmak başka bir şey, o üretimi markalaştırmak ve zincirin sonunda en büyük payı almak bambaşka bir şey. Bugün Türk makarnası çoğu zaman İtalyan markalarının gölgesinde, onların ambalajında, onların fiyat politikalarıyla dünyaya satılıyor.
O halde sadece üretmekle yetinmek değil, kendi küresel markalarımızı yaratmak da bir milli mesele haline gelmeli.
Aksi takdirde, Türk çiftçisi ucuz işgücü sağlayan bir taşeron gibi kalmaya, Türk buğdayıysa başkalarının kazancına yem olmaya devam edecek.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.