‘İyi matematik bilmeyen toplumlarda adalet yoktur’

CVyolla.com Kariyer Söyleşileri’nin bu ayki konuğu İzmir Ekonomi Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ünal Ufuktepe gençlerle ‘Bir Matematikçi Ne Yapar’ konulu bir söyleşi yaptı. 19 Kasım 2013 tarihinde İzmir Prof. Dr. Türkan Saylan Alsancak Kültür ve Sanat Merkezi’nde CVyolla.com tarafından Konak Belediyesi’nin desteğiyle gerçekleştirilen söyleşiye gençler yoğun ilgi gösterdi. Sadece iyi bir matematikçi değil, aynı zamanda kocaman yürekli bir Anadolu insanı olan Prof. Ufuktepe, ülkemizde matematiğin ve ülkemizin gelişmesine dair umut verici bir söyleşi yaptı.

Çiftçi Dursun Ufuktepe’nin torunu, ev hanımı Kadiriye ve öğretmen Mirza Ufuktepe’nin dört oğlundan biri, 1960 Kayseri Millidere Köyü doğumlu bir Anadolu insanı, Prof. Dr. Ünal Ufuktepe. ‘Topluma bırakacağım en büyük mirasım’ dediği iki oğlu var: Ekincan ve Eren. Ve ‘hayattaki en büyük destekçim, sevgilim’ dediği eşi Günnur Ufuktepe.

Ünal hoca, ortaokul yıllarını ‘hedefe kilitlenme’, lise yıllarını ‘korku, acı ve öfke’ diye tanımlıyor. 1983 yılında ODTÜ Matematik Bölümü’nden mezun oldu. ODTÜ’nün ve o yılların siyasi havasından etkilenip ikinci bir üniversiteye, Ankara Hukuk Fakültesi’ne girdi. İki sene okuyup vazgeçti. İlk sevdası, ‘matematikle’ yola devam etmeye karar verdi ve Ankara Üniversitesi’nde Uygulamalı Matematik üzerine yüksek lisans yaptı; araştırma görevlisi olarak çalıştı. Gazi Üniversitesi’nde Pedagojik Formasyon eğitimini Antalya Kolejinde üç yıl bilgisayar/matematik öğretmenliği yaptığı süre içinde aldı, lise öğrencilerini mezun eder etmez doktora eğitimi için soluğu Amerika’da University of Missouri Columbia’da aldı. Doktorasını tamamlayıp ülkemize geri döndü. 1990-1998 yılları arasında Akdeniz Üniversitesi’nde çalıştıktan sonra 1998 yılında İYTE Matematik Bölümü Kurucu Bölüm Başkanlığı yaptı. İYTE’de Matematik Bölümü’nün temellerini atan Ünal hoca, şu anda İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde Matematik Bölüm Başkanlığı yapmaktadır. Ayrıca, Prof. Dr. Refail Alizade ile birlikte ‘Sonlu Matematik’ adlı kitabın yazarıdır. ‘Differansiyel Denklemlerin Uygulamaları’ adlı kitabın çevirisinde yer aldı ve 40’ın üzerinde ulusal/uluslararası dergi ve kitapta basılı makalesi vardır. Matematik Dünyası Dergisi’nin yayın kurulunda yer almış, iki yıl da editörlüğünü yapmıştır. Bugüne kadar binlerce üniversite öğrencisini mezun eden, yüksek lisans ve doktora öğrencileri yetiştiren Ünal hoca, matematik dünyasında çok saygın bir yere sahiptir.

Prof. Ufuktepe, renkli bir kişiliktir. Matematiği sevdirmek ve öğretmek için birçok renkli projeye imza atmıştır. Çeşitli matematik şovları, ‘Sayı Şeytanı’ adlı bir müzikal matematik tiyatro oyunu, Matematik Ligi ve Zihinsel Engellilerle Matematik bu projelerden bazılarıdır. Uluslararası birçok konferansta yaptığı sunumlar ve çok değer verdiği sosyal sorumluluk projeleriyle Ünal hoca sadece bir matematikçi değil, kendi deyimiyle ‘duygusal bir balık burcu’ insanı ve kocaman bir yürektir.

CVyolla.com Kariyer Söyleşileri sırasında söylediği şu sözler çok değerlidir: ‘Bir devlet üniversitesinde ama büyük bir şehirde değil, Hakkari’deki, Tunceli’deki, Anadolu’daki bir devlet üniversitesinde hocalık yaparak emekli olacağım. Çünkü oradaki öğrencilerin yol gösterilmeye çok ihtiyacı var.’

CVyolla.com Kariyer Söyleşileri’nde böyle bir ‘adam’, Prof. Dr. Ünal Ufuktepe konuğumuzdu. İzmir Konak Belediyesi’nin ve Genç Girişimcilik ve Yaratıcılık Akademisi’nin katkılarıyla gerçekleştirdiğimiz CVyolla.com Kariyer Söyleşileri yine yoğun ilgi gördü. Gençlerin yoğun ilgi gösterdiği etkinlikte, Prof. Dr. Türkan Saylan Alsancak Kültür ve Sanat Merkezi tıklım tıklım doldu.

İzmir Ekonomi Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ünal Ufuktepe, ‘Bir Matematikçi Ne Yapar’ konulu bir söyleşi yaptı. Önce yukarıda da özetlediğimiz şekilde renkli hayat hikayesini paylaşan Ünal hoca, ‘Matematik özgürlüktür’ diyerek bir matematikçinin meraklı, hayal kuran, yaratıcı, mantıksal, sorgulayıcı, eleştirel ve kuşkucu felsefesine değindi. Cebir ve aritmetiğin farkına birkaç defa vurgu yaptı. ‘Matematik bize, sevgiyi nasıl artıracağımızı ya da nefreti nasıl azaltacağımızı öğretmeyebilir ama bize her problemin bir çözümü olabileceği umudunu verir’, sözü matematiğin sadece sayısal bir bilim dalı olmadığının ispatıydı. Ve ‘bir matematikçi nasıl bir kariyer yolu izleyebilir’ sorusuna dünyadan örnekler vererek matematiğin düşünemediğimiz kadar çok yönlü bir kariyer olduğunu gösterdi.

Anarşist matematikçi Evariste Galois; şu anda hapiste olan Harvard mezunu Ted Kaczynski; postmodern bir dahi olan, 1 milyon dolarlık ödülü reddeden Rus matematikçi Grigory Perelman; Alman matematikçi ve astronom Johannes Kepler; İtalyan matematikçi ve astronom Galileo Galilei; sanata farklı bir bakış açısı kazandıran Hollandalı matematikçi Maurits Cornelius Escher; Yıldız Teknik Üniversitesi Matematik mezunu Kenan İmirzalioğlu; düzene ‘boyun eğmeyen’ üstün Çinli matematikçi Dr. Yitang Zhang; büyük filozof ve matematikçi Pisagor; Harvard mezunu matematikçi, şarkıcı ve bestekar Tom Lehrer; Alman matematikçi, filozof, IBM yöneticisi Prof. Dr. Gunter Dueck; Rus matematikçi, iş adamı, politikacı Boris Berezovsky; MIT mezunu, 10.6 milyar dolarlık sermayeye ulaşan finans şirketini kuran James Harris Simons saydığı bazı ünlü matematikçiler oldu. Ve de yaşantısı ‘Akıl Oyunları’ adlı filme konu olan, 2012’de Bilgi Üniversitesi’nin konuğu olarak ülkemize gelen ünlü matematikçi John Forbes Nash’in ‘iyi matematik bilmeyen toplumlarda adalet yoktur’, sözü çok çarpıcıydı. John Nash, İstanbul ziyareti sırasında Türkiye’nin dünya matematik sıralamasında sondan ikinci olduğunu öğrenmişti.

Sonuç olarak; bir matematikçinin sadece bir matematikçiden çok daha fazlası olduğunu gösteren Ünal hoca, matematik mezunu gençlerin pazarlama, yöneylem, stok yönetimi, risk analizi, optimizasyon, bütçe analizi, risk yönetimi, meteoroloji, çevre bilimi, borsa, döviz yatırımcısı, görüntü işleme uzmanı, şehir planlama, hava trafik kontrolü, bilimsel araştırmalar gibi birçok dalda çalışabileceğinin ve çok başarılı olacağının altını çizdi. Ve söyleşisini ‘matematik sizin geleceğinizdir’ diyerek tamamladı.

Uzmanların, sanatçıların, sporcuların, iş adamlarının, girişimcilerin, öğretim görevlilerinin, basın mensuplarının vb. gibi toplumun aydın insanlarının katılımıyla gerçekleşecek olan CVyolla.com Kariyer Söyleşileri ile birlikte ‘bilgi paylaştıkça çoğalmaya’ devam edecek.