Kaspersky, Mayıs 2024’ten Nisan 2025’e kadar olan süreyi kapsayan analizler eşliğinde çocukların dijital ilgi yoğunluğuna ilişkin yıllık rapor yayınlandı. Rapor, yapay zeka destekli chatbot’lara olan ilginin arttığını, “tralalero tralala” gibi İtalyan beyin çürüklüğü memlerinin viral yükselişini ve müzik ile hareketi birleştiren ritmi temelli bir oyun olan Sprunki’ye olan ilginin arttığını gösteriyor. YouTube dünya genelinde çocuklar arasında en popüler uygulama olmaya devam ederken, WhatsApp ikinciliğe yerleşerek TikTok’u geride bıraktı.
Günümüzün bağlı dünyalarındaki çocuklar dijital teknolojiyle her şeyi daha fazla haşır neşir oluyor. Son araştırma 8-10 yaş arası çocukların günde ortalama altı normal, 11-14 yaş arası çocukların günde ortalama dokuz aylık ekran başında kaldıklarını gösteriyor. Çocukların hayatlarının önemli bir kısmının tarihsel incelemeleri bulunuyor, öğrencilerin için açık dijital alanda nelere dikkat ediyorlar, ne aradıklarını, hangi platformları kullandıklarını ve hangi trendlerin ilgisini ve yeteneklerini geliştirdiklerini daha da önemli hale geliyor.
Her yıl ortaya çıkan yeni dijital trendler, insanın dünyayı keşfetme biçimini şekillendiriyor. Kaspersky, bu yılki raporda yapay zeka araçlarına olan ilginin arttığını tespit etti. 2023-2024 döneminde en çok kullanılan ilk 20 uygulama arasında hiçbir yapay zeka uygulaması yer almazken, “Character.AI” bu yıl listeye girerek çocukların yapay zekasını sadece merak etmekle incelemekp dijital yaşamlarına aktif olarak entegre olarak çalıştırıldığını gösterdi. Tüm arama sorgularının %7,5’inden fazlası, ChatGPT, Gemini ve özellikle kullanıcıların yapısı veya gerçek karakterleri taklit eden botlar oluşturmasına veya iklimlendirme iznine izin vermeleri modem bir platform olan Character.AI gibi şifreleme tarafından yönetilen AI sohbet botları üzerindeydi. Bu, geçen yıllık oranlarda büyük bir artışa işaret ediyor. 2023-2024 raporunda yapay zeka ile ilgili sorgular tüm aramaların yalnızca %3,19’unu oluştururken, bu yıl bu tür sorgular iki kattan fazla arttı.
Ancak tüm chatbot etkileşimleri riskten arındırılmış değil. Bazı botlar, özellikle diğer kullanıcılar tarafından oluşturulabildiği veya özelleştirildiğinde, kişilerin duygusal olarak yoğun içeriği, yanlış bilgi veya yaşlarına uygun olmayan temalara maruz bırakılabiliyor. Bu platformlar genellikle kullanıcı tarafından bütçe kapsamına dayandığından ve sıkı denetimlerden yoksun olabileceğinden, çocuklarla yapay zeka araçlarını nasıl kullandıkları hakkında açıkça konuşmak ve Kaspersky Safe Kids gibi aileleri de bu konuda bilinçlendirmek dijital ebeveynlik uygulamalarını kullanmak çok önemli.
Türkiye’de en popüler Android uygulamalarının ilk 5’i YouTube (platformda değişme zamanı %34’ü), Instagram (%13), WhatsApp (%13) ve Brawl Stars (%9), Character.AI Türkiye’de 16. sırada yer aldı ve çocukların süreleri yaklaşık %1’ini kapladı.
Memler bu yıl yapılan aramaların küçük bir bölümünü oluştursa da, insanların dijital kültürünün bir başka katmanının ortaya çıkması açısından önemli. En popüler memlerin çoğu “brainrot” olarak sunulan ve kısa videolar aracılığıyla yayılan bir tür absürt, amaçlı ve kaotik mizah türüne katılıyor. En çok arananlar arasında İtalyanca “tralalero tralala” ifadesi ve “tung tung tung sahur” adlı bir mem parçası mevcuttu. Bu basit çocuklarda rastgele seçilebilir, ancak birçok çocuk için platformdan platforma hızla yayılan ortak şakaları temsil ediyor.
Analistlerin dikkatini gösteren yeni uygulamalar arasında, müzik ve görsel etkileşimi harmanlayan ritim tabanlı bir tarayıcı oyunu olan Sprunki de yer alıyor. Bu oyunda oyuncuların hızlı tempolu seslerle ilerlemeleri ve vuruşlarla tepki vermeleri gerekiyor. Bu deneyim hem sürükleyici hem de fiziksel olarak ilgi çekici hale getiriyor. Parlak, karikatürize tasarım ve bağımlılık yaratan oynanış oyunu genç kitleler arasında giderek daha popüler hale gelmesini sağladı. Bu durum sadece Google aramalarında değil, Sprunki’nin en çok aranan ilk beş oyunun değişmesiyle ve Brawl Stars ve Roblox gibi uzun süredir favoriler arasında yer alan YouTube izlemelerinde de kendini gösteriyor.
Aynı zamanda, yetenekliler da günde güçlü bir şekilde yer almaya devam ediyor. Çocuklar arasında en yaygın çevrimiçi etkinlik, Google’da video izleme platformları oldu. Tüm sorguların neredeyse %18’i video izlemeyle ilgiliydi. Aileden olmayan bir şekilde YouTube, yılda %28,13’ten %29,77’ye yükselerek açık ara favori Android uygulaması olmaya devam etti. WhatsApp, TikTok’u (%12,76) geride bıraktığı %14,72 ile ikinciliğe yükselirken Snapchat ve Facebook’un düşüşünü sürdürdü. Bu değişimin iletişim yeteneklerini yansıtabilir. Zira çocukların sohbetleriyle birlikte bölümleri, anıları ve kısa videoları paylaşmak için daha sık kullanıyorlar.
Video içeriği ve oyunlarda çocukların arama davranışlarında popüler konulara devam etti. Netflix, Twitch ve Disney+ gibi platformlar bu alanda kendilerine sağlam bir yer edindiler. Bu etkinlik, Kaspersky’nin eğlence platformlarının siber suçlular için nasıl hedef haline geldiğini vurgulayan sonyayın raporunun geliştirilmesindegösteriliyor. Aynı zamanda çocuk oyun dünyasında Roblox, Minecraft ve giderek artan bir şekilde, genellikle basit, hızlı tempolu ve bir tarayıcıdan anında öğrenilebilen ücretsiz oyun sunan tarayıcı tabanlı portal Poki’yi tercih etmeye devam etti.
Kaspersky Gizlilik Uzmanı Anna Larkina , şunu söylüyor: “Bu yılın trendleri, dünyadaki dijital kültürün ne kadar hızlı olduğunu gösteriyor. Bir gün yapay zeka botlarıyla sohbet ediyorlar, bir sonraki gün hepsi hiç duymadığınız bir İtalyan mem şarkısını mırıldanıyor. Ancak her trendin arkasında bir bağlantı kurma vardır. yalnızca çocuklarını korumak için değil, aynı zamanda hayatına dahil olmak için de faydalı bir araç olabilir.”
Kaspersky, çocukların çevrimiçi tehditlerine karşı korunmak için aşağıdakileri öneriyor:
- Olası çevrimiçi riskler hakkında çocuklarla açık iletişim kurulumu ve güvenliklerini sağlamak için net kuralları belirleyin.
- Kötü amaçlı dosya indirmelerini önlemek içinKaspersky Premium gibi güvenilir bir güvenlik çözümü yükleyerek oyun deneyimlerini güvence altına alın.
- Ortaya çıkan tehditler hakkında bilgi sahibi olun ve daha güvenli bir dijital ortam oluşturmak için çocukların çevrimiçi etkinliklerini aktif olarak izleyin.
- Temel kavramlar, siber hijyen kaybı ve dolandırıcılıktan nasıl kaçınılacağı konusunda ücretsiz indirilebilir bir kitap olanKaspersky Cybersecurity Alphabet gibi eğitim araçlarını kullanarak çocukların siber güvenliğin temelleriyle tanıştırın.
- Çocukları hem çevrimiçi hem de çevrimdışı olarak korumak, ekran sürelerini korumak, uygunsuz içerikleri engellemek ve gönül rahatlığı için konumlarını takip etmek adına Kaspersky Safe Kids gibi dijital ebeveynlik kiralamayı kullanın.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.