İSO 500 sanayi kuruluşunun tam listesi

İstanbul Sanayi Odası, 42 yıldır aralıksız olarak hazırladığı ?Türkiye?nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu? araştırmasının 2009 yılı sonuçlarını açıkladı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından açıklanan araştırmaya göre, önceki yıllarda da birinci olan Tüpraş bu kez de ilk sırada yerini korudu. Üretimden satışlar, ihracat ve kâr açısından ilk 10’a giren kuruluşlar sıralamasında Tüpraş’ı, EÜAŞ, Oyak Reault Otomobil, Arçelik, Tofaş, Ford Otomotiv, Ereğli Demir ve Çelik, Aygaz, Vestel Elektronik ve HABAŞ izledi.

Rapora göre, 2009 yılında 412 olan kar eden kuruluş sayısı 2008 yılına göre 60 adet artarken, kriz öncesi 2007 yılına göre ise 38 kuruluş azaldı. İSO 500 kuruluşlarının ihracatı 2009 yılında 2008?e göre yüzde 31,7 oranında azaldı. 2009 yılında İSO 500?de alt sektörler itibariyle ihracat değişim oranları incelendiğinde bir tek gıda, içki ve tütün sanayinde yüzde 1,1 oranında artış olduğu, diğer tüm alt sektörlerde değişen oranlarda azalışlar gerçekleştiği görüldüğü kaydedildi. 2009 yılı ilk İSO 500 toplam ihracatı içinde en yüksek paya sahip olan alt sektör yüzde 27,5 ile taşıt araçları sanayi olurken, bu sektörün 2009 yılındaki ihracat düşüş oranı yüzde 29,2 seviyesinde gerçekleşti. İSO 500 kapsamında yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısının 2007 yılında 143, 2008?de 148?den 2009?da 153?e yükseldiği dile getirilen rapora göre, yabancı sermayeli kuruluşların İSO 500?de üretimden satışlar içindeki payı ise yüzde 33,4 oldu.

2009 yılında İSO 500 genelinde üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 13,1, toplam satış hasılatı yüzde 12,3, dönem zararı ise yüzde 37,1 oranında azalırken, dönem karı yüzde 10,8, dönem kar ve zarar toplamı yüzde 31,4, net katma değer yüzde 6,8 oranında arttı.

Geçtiğimiz yıl İSO 500 genelinde çalışan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 5,1 oranında azaldı. Özel ve kamu kuruluşları açısından bakıldığında 2009’da çalışan sayısı özel kuruluşlarda yüzde 6,7 oranında düştü, kamu kuruluşlarında yüzde 5,4 oranında arttı.

Raporu değerlendiren İSO Başkanı Tanıl Küçük, “İSO 500 200 yılı sonuçları, dışsal koşulların ekonomimiz üzerinde ne kadar etkili oludğunu da açıkça ortaya koymuştur. Üzerinde kontrolümüzün olmadığı bu dışsal koşullar, 2009 yılında sanayi kuruluşlarının lehine işlemiştir ama bir sonraki yıl ne gibi sonuçlarla karşılacağımızı öngöremiyoruz. Ümidimiz, 2009 yılınındaki olumlu gelişmelerin, kriz koşullarının yarattığı arazi bir durum olmakla kalmayıp, kalıcı eğilimlere dönüşmesidir. Ancak bu konuda ne kadar ümitli olabileceğimiz noktasında ne yazık ki kuşkularımız bulunmaktadır” dedi.

Örnek olarak da İSO 500’deki sanayi kuruluşlarının üretici fiyatları ile yarattığı brüt katma değer GSYİH’nın yüzde 8,6’sına denk gelirken, İSO 500’deki kuruluşların dahilde alınan KDV-ÖTV tutarının yüzde 70’ini ödediklerini söyleyen Küçük, vergi sistemindeki çarpıklığa dikkat çekti. Küçük, “Vergi sistemimizdeki bu çarpıklıklar devam ettiği takdirde, ekonomimimizdeki sanayimizdeki aksaklıklar nasıl olup da kalıcı olarak giderilebilecektir” diye sordu.

2009 verilerine ilişkin ortak kanaatin sanayicinin üzerine düşeni yaptığı yönünde olduğunu vurgulayan Küçük, ”Sanayici çok uzun zamandır üzerine düşenleri yerine getirmenin gayreti ve çabası içinde. Ancak sadece sanayicinin çabası ve gayreti yetmiyor. Ekonominin diğer aktörlerinin, özellikle ekonomi yönetiminin de üzerine düşeni yapması gerekiyor. Bunlar çok açık ve net. Bizce 2009 sonuçları hem sanayicimizin gayretinin ifadesidir, hem de bu gayretin mutlak olarak ekonomi yönetimi ve diğer aktörleri tarafından desteklenmesi gereğinin işaretidir” şeklinde konuştu.

İSO 500 listesinde isminin açıklanmasını istemeyen kuruluş sayısının 23 olması dikkat çekti. Küçük, ”Dileğimiz, bunların azalması şeklindeydi. Karlılıktaki artış, herhalde ismini açıklamak istemeyenlerin oranını artırdı. Sanayici hiçbir zaman karlılığın artmasından çekinmemelidir. Karlılığın artması demek, kişilerin cebine giren para değildir, şirketlerin kasasına giren paradır. Bu da yatırım, istihdam sorununa çözüm demektir” dedi.

İşte İSO 500’e giren firmaların listesi ve bölgeleri